سوراخ سپتوم بینی به معنی وجود یک سوراخ یا پارگی در بافتی است که دو سوراخ بینی را از هم جدا می کند. تیغه بینی از غضروف ، استخوان و پوشش بافت نرم (مخاط) تشکیل شده است. این تیغه ، حفره بینی را به دو مسیر جدا تقسیم می کند تا هوایی که تنفس می کنید از دو مسیر عبور کند، نه فقط یکی از دو سوراخ بینی. گاهی اوقات ، وجود سوراخ یا پارگی در سپتوم بینی می تواند باعث ضعیف شدن این تیغه شده و علائمی ایجاد کند. در چنین مواقعی ممکن است نیاز به درمان از قبیل جراحی بینی داشته باشید. اما در برخی موارد ، سوراخ سپتوم بدون علائم یا مشکل خاصی است و تنها نیاز به پایش و بررسی دوره ای دارد ، نه درمان فوری.
علائم سوراخ در تیغه بینی
در بسیاری از موارد ، فرد حتی متوجه وجود سوراخ سپتوم بینی نمی شود. اما زمانی که علائم ظاهر می شوند ، می توانند آزاردهنده باشند.
این علائم شامل موارد زیر هستند:
- خشکی و ایجاد پوسته در داخل بینی
- فرورفتگی در پل بینی (تغییر شکل بینی به حالت زینی)
- انسداد بینی (گرفتگی)
- خون دماغ
- آبریزش بینی
- صدای سوت هنگام تنفس از بینی
علل سوراخ شدن سپتوم بینی
دلایل سوراخ سپتوم بینی معمولاً به آسیب دیدگی یا شرایطی مربوط می شود که باعث آسیب به رگ های خونی داخل بینی می گردند. این آسیب باعث کاهش جریان خون به تیغه شده و بافت آن را ناسالم می کند.
دلایل شایع ایجاد سوراخ سپتوم بینی عبارتند از :
- بیماری های خود ایمنی: مانند گرانولوماتوز با پلی‌آنژییت (Wegener) ، لوپوس و آرتریت روماتوئید.
- سوء مصرف داروها: استفاده زیاد از اسپری های بینی کورتونی یا استنشاق کوکائین می تواند باعث ایجاد سوراخ در تیعغه بینی شود.
- مواجهه با مواد شیمیایی: استنشاق مواد مضر مانند کروم در محل کار ممکن است به بافت بینی آسیب بزند و سوراخ سپتوم بینی را موجب گردد.
- عفونت ها: مانند سل و سیفلیس که از جمله عفونت هایی هستند که می توانند تیغه بینی را سوراخ کنند.
- آسیب دیدگی: شکستگی بینی یا حتی فرو کردن مکرر انگشت در بینی (nose picking) ممکن است باعث این آسیب شود.
- بیماری های بینی: مانند رینوسینوزیت آتروفیک یا رینوسینوزیت مزمن (طولانی مدت).
- عوارض درمان: گاهی در حین جراحی اصلاح تیغه بینی (سپتوپلاستی) یا هنگام سوزاندن رگ ها برای قطع خونریزی ، آسیب ناخواسته به بافت وارد می شود و این امر موجب بروزسوراخ سپتوم بینی می گردد.
- تومورها: در موارد نادر ، وجود تومور می تواند باعث سوراخ در تیغه سپتوم شود. شایع ترین نوع آن سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma) است.
چگونه جراح بینی سوراخ سپتوم بینی را تشخیص می دهد؟
- پزشک ابتدا درباره سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد. حتماً او را از عمل های جراحی قبلی یا مصرف هرگونه داروی تجویزی یا داروهای بدون نسخه آگاه کنید. اطلاع کامل از وضعیت سلامت شما برای تشخیص درست ضروری است.
- پزشک ممکن است آندوسکوپی بینی انجام دهد. در این روش ، از لوله ای انعطاف‌پذیر با دوربین و چراغ در انتها برای بررسی داخل بینی استفاده می شود.
- در صورت شک به عفونت ، ممکن است آزمایش خون تجویز شود. همچنین اگر تومور مشاهده شود ، ممکن است نیاز به نمونه برداری (بیوپسی) برای بررسی سلول های سرطانی باشد.
درمان سوراخ سپتوم بینی چگونه انجام می شود؟
بهترین جراح بینی ارومیه شرح می دهد که درمان به شدت علائم ، اندازه سوراخ و تأثیر آن بر ساختار بینی بستگی دارد.
درمان خانگی و دارویی
در بسیاری از موارد ، می توان با درمان های خانگی به بهبود وضعیت کمک کرد:
- استفاده از پماد آنتی بیوتیک یا محصولات حاوی نرم کننده (امولینت) داخل بینی
- استفاده از دستگاه بخور (مرطوب کننده هوا)
- انجام شست و شوی بینی با محلول نمکی (سرم شست و شو) به صورت منظم
این روش ها کمک می کنند که داخل بینی مرطوب بماند ، علائم کاهش پیدا کنند و از پوسته بستن جلوگیری شود.
پروتز بینی
پزشک ممکن است از پروتز مخصوص برای پوشاندن سوراخ استفاده کند. برخی از آنها سفارشی سازی‌شده و برخی دیگر از پیش ساخته هستند. پروتز ممکن است یک تکه یا دو تکه باشد که در بینی به هم متصل می شوند. جنس آنها معمولاً از مواد ایمن پزشکی مانند سیلیکون است.
در برخی موارد ، پزشک ممکن است این پروتز را تحت بیهوشی عمومی در اتاق عمل قرار دهد یا اگر شرایط مناسب باشد ، تنها با بی حسی موضعی و در مطب این کار انجام می شود.
حتی اگر از پروتز استفاده شود ، همچنان مرطوب نگه داشتن بینی با روش های خانگی مانند بخور یا سرم فیزیولوژی توصیه می شود.
جراحی برای درمان سوراخ سپتوم بینی
اگر درمان های دیگر موفق نباشند یا اگر پزشک تشخیص دهد که شرایط شما برای عمل مناسب است ، ممکن است جراحی برای ترمیم سوراخ سپتوم توصیه شود.
روش های جراحی مختلفی وجود دارد که جراح بسته به شرایط خاص شما روش مناسب را انتخاب خواهد کرد.
