پولیپ بینی توده‌های نرم و انگور مانند خوش خیم هستند که به دلیل التهاب مزمن یا آلرژی‌ها به وجود می‌آیند، می‌توانند تنفس فرد را دشوار کرده و باعث مشکلات مکرر سینوسی شوند. جراحی پولیپ بینی به بهبود عملکرد تنفسی و کاهش عفونت‌های سینوسی کمک می‌کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از مشکلات ناشی از پولیپ بینی رنج می‌برید و به دنبال راه حلی قطعی هستید ، ادامه این مقاله می تواند راهنمای کاملی برای شما باشد.
پولیپ بینی چیست؟
پولیپ بینی رشد نرم و غیرسرطانی در بافت مخاطی بینی یا سینوس‌ها است که به شکل توده‌های کوچک یا بزرگ ، گاهی به‌صورت خوشه‌ای ، در مجاری تنفسی دیده می‌شود. این توده‌ها به طور معمول بدون درد هستند ، اما وقتی بزرگ یا تعدادشان زیاد شود ، می‌توانند باعث مشکلات تنفسی ، عفونت‌های سینوسی مکرر و کاهش حس بویایی شوند. پولیپ‌ها معمولاً در نتیجه التهاب طولانی‌مدت در مخاط بینی و سینوس‌ها ایجاد می‌شوند و ممکن است با بیماری‌هایی مانند آسم یا آلرژی مرتبط باشند.
چه چیزی باعث تشکیل پولیپ در افراد می‌شود؟
پولیپ بینی معمولاً در نتیجه التهاب مزمن در مجاری بینی و سینوس‌ها به وجود می‌آید. برخی از عوامل شایع که ممکن است به تشکیل پولیپ‌ها منجر شوند عبارتند از:
- آلرژی‌های مزمن
- عفونت‌های سینوسی مکرر
- آسم
- حساسیت به داروهایی مانند آسپرین
- التهاب‌های طولانی‌مدت مانند رینیت غیرآلرژیک
- عوامل ژنتیکی و وراثتی
پولیپ در بینی چه علائمی دارد؟
علائم شایع این عارضه عبارتند از:
- گرفتگی یا انسداد بینی
- آبریزش مداوم بینی
- کاهش یا از دست دادن حس بویایی
- احساس فشار یا درد در صورت
- سردردهای مکرر
- خروپف
- مشکلات تنفسی، به‌ویژه هنگام خواب
- عفونت‌های مکرر سینوسی
پولیپ در یک سمت بینی ایجاد می‌شود یا در هر دو سمت؟
پولیپ‌ها معمولاً در هر دو سمت بینی به طور همزمان ایجاد می‌شوند ، اما ممکن است در موارد نادر در یک سمت بینی نیز دیده شوند. پولیپ‌های دوطرفه بیشتر شایع هستند و معمولاً با مشکلات گسترده تر در سینوس‌ها و مجاری تنفسی همراه هستند. اگر پولیپ تنها در یک سمت ایجاد شود ، معمولاً نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد تا عوامل دیگری مانند توده‌های غیرعادی یا عفونت‌های مزمن تشخیص داده شوند.
پولیپ بینی در چه کودکانی مشاهده می‌شود؟
پولیپ دماغ در کودکان به ندرت دیده می‌شود ، اما در برخی از موارد خاص ، به ویژه در کودکانی که دچار فیبروز کیستیک (Cystic Fibrosis) هستند ، احتمال تشکیل پولیپ‌ها بیشتر است.
این بیماری ژنتیکی باعث تولید مخاط چسبنده و غلیظ در بینی و ریه‌ها می‌شود که می‌تواند باعث التهاب و در نهایت ایجاد پولیپ در سینوس‌ها شود. همچنین کودکانی که به آسم یا آلرژی‌های مزمن مبتلا هستند، ممکن است بیشتر در معرض تشکیل پولیپ قرار بگیرند.
سن مناسب برای عمل پولیپ دماغ
سن مناسب برای جراحی پولیپ بینی به وضعیت کلی سلامتی فرد و شدت علائم بستگی دارد. معمولاً پزشکان جراحی را زمانی توصیه می‌کنند که درمان‌های دارویی پاسخ نداده باشند و پولیپ‌ها باعث مشکلات تنفسی جدی یا عفونت‌های مکرر شده باشند. در کودکان ، به دلیل رشد و تغییرات سینوسی ، عمل جراحی پولیپ به‌ندرت توصیه می‌شود مگر در موارد شدید. برای بزرگسالان ، هر سنی می‌تواند مناسب باشد ، اما مهم است که پزشک با بررسی وضعیت بیمار بهترین زمان برای جراحی را مشخص کند.
راه های تشخیص پولیپ بینی
افرادی که با علائم پولیپ بینی روبرو هستند ، برای تشخیص دقیق و قطعی این موضوع می بایست به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایند. پزشک متخصص در قدم اول از طریق بررسی سلامت و شرح حال کامل بیمار و نیز معاینه کلینیکی او ، اقدام به تشخیص پولیپ بینی می نماید. لازم به ذکر است که پزشک هنگام معاینه فیزیکی بینی با استفاده از ابزاری مخصوص که دارای نور می باشد ، داخل بینی بیمار را به طور واضح می بیند و در عمده موارد می تواند وجود پولیپ بینی را به سهولت صرفا با همین معاینه در مطب تشخیص دهد. البته پزشک به منظور این که آلرژن ها را نیز بررسی کرده و محرک پولیپ را شناسایی کند ، دستور آزمایشات زیر را نیز صادر خواهد کرد :
- تست آندوسکوپی : پزشک برای رویت دقیق تر داخل بینی و بررسی سینوس ها ، لوله ای بلند و منعطف که مجهز به دوربینی مخصوص است و آندوسکوپ نام دارد را به داخل بینی بیمار می فرستد و به این ترتیب داخل بینی را به دقت مشاهده می کند.
- آزمایش سی تی اسکن : در صورتی که با معاینه بالینی یا تست آندوسکوپی ، امکان تشخیص پولیپ مقدور نباشد ؛ پزشک توصیه به انجام سی تی اسکن می نماید. در این آزمایش ، اشعه ایکس به بینی بیمار تابانده می شود ؛ این اشعه پس از عبور از بینی شما ، تصاویری از داخل بینی تان اخذ خواهد کرد که در نهایت از طریق کامپیوتر مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند.
- MRI : چنانچه سی تی اسکن کفایت نکند ، برای تشخیص دقیق تر نیاز به ام آر آی خواهد بود. طی ام آر آی ، از ساختار داخل بینی شما تصاویری با بهره وری از یک میدان مغناطیسی تهیه می شود.
درمان پولیپ در بینی
درمان پولیپ بینی بسته به شدت علائم و اندازه پولیپ‌ها متفاوت است. معمولاً از ترکیبی از درمان‌های دارویی و جراحی برای کاهش علائم و جلوگیری از رشد مجدد پولیپ‌ها استفاده می‌شود.
دارو
درمان پولیپ بینی معمولاً با داروها شروع می‌شود. پزشکان ممکن است کورتیکواستروئیدها ، آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد التهاب‌ها را تجویز کنند تا التهاب را کاهش دهند و علائم را کنترل کنند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی معمولاً برای کاهش اندازه پولیپ‌ها استفاده می‌شوند و می‌توانند به بهبود مشکلات تنفسی کمک کنند.
استفاده از قطره‌های استروئیدی و اسپری‌ها
اسپری‌ها و قطره‌های بینی استروئیدی یکی از رایج ترین درمان‌های دارویی برای پولیپ بینی هستند. این داروها مستقیماً به مجاری بینی اعمال می‌شوند و به کاهش التهاب و کوچک شدن پولیپ‌ها کمک می‌کنند.
استفاده مداوم از این اسپری‌ها می‌تواند علائم را کاهش دهد و از رشد مجدد پولیپ‌ها جلوگیری کند. این روش درمانی به‌خصوص برای افرادی که نمی‌خواهند جراحی انجام دهند می تواند مؤثر باشد.
روش آندوسکوپی سینوسی
آندوسکوپی سینوسی یک روش درمانی کم‌تهاجمی برای برداشتن پولیپ‌های بزرگ یا مقاوم است. در این روش ، یک دوربین کوچک از طریق بینی وارد می‌شود و جراح می‌تواند با استفاده از ابزارهای دقیق پولیپ‌ها را از سینوس‌ها و مجاری بینی خارج کند. این روش معمولاً با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود و دوران نقاهت آن نسبت به عمل برداشتن پولیپ ها کوتاه تر است. آندوسکوپی سینوسی همچنین می‌تواند به باز کردن مجاری مسدود شده سینوس‌ها کمک کند و عفونت‌های مکرر را کاهش دهد.
جراحی پولیپکتومی
پولیپکتومی یک روش جراحی است که در آن پولیپ های بینی به صورت کامل برداشته می‌شوند. این روش معمولاً زمانی توصیه می‌شود که داروها و سایر درمان‌ها نتوانند به‌طور مؤثر پولیپ‌ها را کنترل کنند. در پولیپکتومی ، جراح با استفاده از ابزارهای جراحی ویژه ، توده‌های پولیپی را از بینی و سینوس‌ها خارج می‌کند. پس از جراحی ، استفاده از اسپری‌های استروئیدی برای جلوگیری از عود مجدد پولیپ‌ها توصیه می‌شود.
